2025 жылғы 24 сәуірде Астана қаласында Қазақстан халқы Ассамблеясының XXXIV сессиясы өтті. Бұл маңызды жиын Ассамблеяның 30 жылдық мерейтойына арналды. Қоғамдық келісімнің қазақстандық үлгісін қалыптастыруда елеулі рөл атқарған бұл институт бүгінде елдің тұрақты дамуының тірегіне айналды.
Сессия барысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев сөз сөйлеп, Ассамблеяның үш онжылдық ішінде тұрақтылық пен этносаралық үйлесімді нығайтуға қосқан зор үлесін атап өтті.
Ассамблея мәртебесінің кезең-кезеңімен артуы
1995 жылы кеңесші орган ретінде құрылған Қазақстан халқы Ассамблеясы 2007 жылы конституциялық мәртебеге ие болды. 2022 жылғы саяси реформалардың нәтижесінде оның өкілеттіктері кеңейіп, бүгінде Сенатқа ұсынылатын бес депутатты ҚХА ұсынады. Сонымен қатар, «Бір ел – бір мүдде» атты қос палаталық депутаттық топ жұмыс істейді.
Қоғамдық келісімнің инфрақұрылымы
Ел аумағында Аналар кеңесі мен Ақсақалдар кеңестері, 4 мыңнан астам қоғамдық бірлестік, Достық үйлері, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдар жанындағы «Қоғамдық келісім» мекемелері тұрақты әрі жүйелі жұмыс жүргізуде. Бұл құрылымдар тек республикалық деңгейде ғана емес, өңірлік деңгейде де белсенді қызмет атқарып келеді.
Жастардың қатысуы. «Ассамблея жастары», Студенттік Ассамблея, «Жаңа толқын» жобасы секілді бастамалар ерекше аталып өтті. 2024 жылы елімізде 15 мыңнан астам іс-шара өткізіліп, шамамен 1 миллион адам қамтылды.
Сыртқы сын-қатер жағдайындағы орны
Президент қазіргі геосаяси тұрақсыздық жағдайында Қазақстан халқы Ассамблеясының қоғамды ұйыстырушы күш ретіндегі рөлі ерекше маңызды екенін атап өтті. «Жүректен жүрекке» жобасы аясында 12 мыңнан астам белсенді азамат табиғи апаттан зардап шеккен тұрғындарға көмек қолын созып, шынайы бірлік пен жанашырлықтың үлгісін көрсетті.
Ғылыми-талдамалық бағыттың дамуы
Бүгінде Қазақстан халқы Ассамблеясы құрамында 42 кафедра мен ғылыми-сараптамалық кеңес тұрақты түрде жұмыс істейді. Оның аясында 360-тан астам сарапшы ұлт қалыптастыру, этносаралық қатынастарды дамыту және қоғамдық бірігуді зерттеу бағытында кешенді талдау жүргізіп келеді.
Жаңа тұжырымдаманы әзірлеу
Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, қазіргі уақытта Қазақстан халқы Ассамблеясының 2026–2030 жылдарға арналған жаңа даму тұжырымдамасы әзірленіп жатыр. Бұл құжат қоғамның тұтастығын нығайтуға, барлық этностардың құқықтарын қорғауға және мемлекеттік органдар арасындағы өзара іс-қимылдың тиімділігін арттыруға бағытталмақ.
Өңірлік даму және жобаларды қолдау
Алматы облысында жаңа Достық үйін салу бастамасы қолдау тапты. Сонымен қатар, «Елдесу және татуласу» этномедиация жобасын ел көлемінде кеңейту, Достық үйлерін туристік бағыттарға енгізу ұсынылды.
Ақпараттық кеңістіктегі қамтылым
Мемлекет басшысы министрліктер мен әкімдіктерге Қазақстан халқы Ассамблеясының қызметін медиа кеңістікте кеңінен насихаттауды, Журналистер клубын құруды, сондай-ақ этнос тілдеріндегі бұқаралық ақпарат құралдарына жүйелі қолдау көрсетуді тапсырды.
Мәдениет және бірлік рәміздері
Этностар мәдениетін насихаттауға бағытталған театр фестивалін өткізу, музей қорындағы құнды жәдігерлердің көшпелі көрмелерін ұйымдастыру, сондай-ақ Ұлы Отан соғысы батырларының есімдерін елді мекендердегі 500-ден астам көшеге беру жоспарланып отыр.
Ұлттық бірегейлік
Қазақстандық төлқұжат азаматтық тұтастық пен мемлекеттік сенімнің белгісі ретінде ерекше атап өтілді. «Таза Қазақстан» экологиялық жобасына 6 миллионнан астам адам қатысып, миллиондаған тонна қалдық жиналды, миллиондаған көшет отырғызылды. Президент бұл бағыттағы жұмысты жүйелі түрде жалғастыру қажеттігін жеткізді.
Сессияның салтанатты бөлімінде елге еңбегі сіңген бірқатар азаматтарға мемлекеттік марапаттар табысталды. Олардың қатарында — Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссияның мүшесі, республикалық Аналар кеңесінің төрағасы, Ассамблея ардагері Назипа Шанаи бар. Ұлттық комиссия мүшесіне ұлтаралық татулық пен қоғамдық келісімді нығайтуға сіңірген еңбегі үшін «Ел бірлігі» ордені табыс етілді.
Жиын қорытындысында Мемлекет басшысы Қазақстан халқы Ассамблеясының мемлекеттік саясаттағы рөлін күшейту, этносаралық диалогты жаңғырту және қоғамдық келісім инфрақұрылымын одан әрі жетілдіру жөнінде нақты тапсырмалар жүктеді.
Сессия барысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев сөз сөйлеп, Ассамблеяның үш онжылдық ішінде тұрақтылық пен этносаралық үйлесімді нығайтуға қосқан зор үлесін атап өтті.
Мемлекет басшысының сөзіндегі негізгі бағыттар:
Ассамблея мәртебесінің кезең-кезеңімен артуы
1995 жылы кеңесші орган ретінде құрылған Қазақстан халқы Ассамблеясы 2007 жылы конституциялық мәртебеге ие болды. 2022 жылғы саяси реформалардың нәтижесінде оның өкілеттіктері кеңейіп, бүгінде Сенатқа ұсынылатын бес депутатты ҚХА ұсынады. Сонымен қатар, «Бір ел – бір мүдде» атты қос палаталық депутаттық топ жұмыс істейді.
Қоғамдық келісімнің инфрақұрылымы
Ел аумағында Аналар кеңесі мен Ақсақалдар кеңестері, 4 мыңнан астам қоғамдық бірлестік, Достық үйлері, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдар жанындағы «Қоғамдық келісім» мекемелері тұрақты әрі жүйелі жұмыс жүргізуде. Бұл құрылымдар тек республикалық деңгейде ғана емес, өңірлік деңгейде де белсенді қызмет атқарып келеді.
Жастардың қатысуы. «Ассамблея жастары», Студенттік Ассамблея, «Жаңа толқын» жобасы секілді бастамалар ерекше аталып өтті. 2024 жылы елімізде 15 мыңнан астам іс-шара өткізіліп, шамамен 1 миллион адам қамтылды.
Сыртқы сын-қатер жағдайындағы орны
Президент қазіргі геосаяси тұрақсыздық жағдайында Қазақстан халқы Ассамблеясының қоғамды ұйыстырушы күш ретіндегі рөлі ерекше маңызды екенін атап өтті. «Жүректен жүрекке» жобасы аясында 12 мыңнан астам белсенді азамат табиғи апаттан зардап шеккен тұрғындарға көмек қолын созып, шынайы бірлік пен жанашырлықтың үлгісін көрсетті.
Ғылыми-талдамалық бағыттың дамуы
Бүгінде Қазақстан халқы Ассамблеясы құрамында 42 кафедра мен ғылыми-сараптамалық кеңес тұрақты түрде жұмыс істейді. Оның аясында 360-тан астам сарапшы ұлт қалыптастыру, этносаралық қатынастарды дамыту және қоғамдық бірігуді зерттеу бағытында кешенді талдау жүргізіп келеді.
Жаңа тұжырымдаманы әзірлеу
Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, қазіргі уақытта Қазақстан халқы Ассамблеясының 2026–2030 жылдарға арналған жаңа даму тұжырымдамасы әзірленіп жатыр. Бұл құжат қоғамның тұтастығын нығайтуға, барлық этностардың құқықтарын қорғауға және мемлекеттік органдар арасындағы өзара іс-қимылдың тиімділігін арттыруға бағытталмақ.
Өңірлік даму және жобаларды қолдау
Алматы облысында жаңа Достық үйін салу бастамасы қолдау тапты. Сонымен қатар, «Елдесу және татуласу» этномедиация жобасын ел көлемінде кеңейту, Достық үйлерін туристік бағыттарға енгізу ұсынылды.
Ақпараттық кеңістіктегі қамтылым
Мемлекет басшысы министрліктер мен әкімдіктерге Қазақстан халқы Ассамблеясының қызметін медиа кеңістікте кеңінен насихаттауды, Журналистер клубын құруды, сондай-ақ этнос тілдеріндегі бұқаралық ақпарат құралдарына жүйелі қолдау көрсетуді тапсырды.
Мәдениет және бірлік рәміздері
Этностар мәдениетін насихаттауға бағытталған театр фестивалін өткізу, музей қорындағы құнды жәдігерлердің көшпелі көрмелерін ұйымдастыру, сондай-ақ Ұлы Отан соғысы батырларының есімдерін елді мекендердегі 500-ден астам көшеге беру жоспарланып отыр.
Ұлттық бірегейлік
Қазақстандық төлқұжат азаматтық тұтастық пен мемлекеттік сенімнің белгісі ретінде ерекше атап өтілді. «Таза Қазақстан» экологиялық жобасына 6 миллионнан астам адам қатысып, миллиондаған тонна қалдық жиналды, миллиондаған көшет отырғызылды. Президент бұл бағыттағы жұмысты жүйелі түрде жалғастыру қажеттігін жеткізді.
Сессияның салтанатты бөлімінде елге еңбегі сіңген бірқатар азаматтарға мемлекеттік марапаттар табысталды. Олардың қатарында — Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссияның мүшесі, республикалық Аналар кеңесінің төрағасы, Ассамблея ардагері Назипа Шанаи бар. Ұлттық комиссия мүшесіне ұлтаралық татулық пен қоғамдық келісімді нығайтуға сіңірген еңбегі үшін «Ел бірлігі» ордені табыс етілді.
Жиын қорытындысында Мемлекет басшысы Қазақстан халқы Ассамблеясының мемлекеттік саясаттағы рөлін күшейту, этносаралық диалогты жаңғырту және қоғамдық келісім инфрақұрылымын одан әрі жетілдіру жөнінде нақты тапсырмалар жүктеді.